معرفی رشته علوم اجتماعی

انسان ها همواره به صورت گروهی و اجتماعی زندگی کرده اند. این زندگی جمعی و روابط بین انسانی مسائل مختلفی را به وجود آورده است. بررسی تحولات و ارتباطات جوامع  مختلف منجر به کشف پدیده های مختلف اجتماعی می شود.

کشف پدیده های مختلف اجتماعی در جوامع انسانی یکی از کاربردهای اساسی علوم اجتماعی است. به طور کلی می توان علوم اجتماعی را به شکل زیر تعریف کرد:

علوم اجتماعی مجموعه ای از دانش ها و رشته های دانشگاهی است که بررسی جامعه و رفتار مردم می پردازد. (ویکی پدیا) پژوهش های رشته علوم اجتماعی به بررسی رفتار مردم و شیوه های کنترل جامعه، رفتارشناسی، انسان شناسی، ارتباطات بین مردم در یک جامعه می پردازد.

گرايش هاي رشته علوم اجتماعي در مقطع کارشناسی شامل، پژوهشگری‌اجتماعی‌، برنامه‌ریزی ‌اجتماعی، رفاه‌ وتعاون‌ اجتماعی‌، مردم ‌شناسی‌ است.

پایان نامه های و تحقیقات حوزه علوم اجتماعی

پژوهش ها و تحقیقات حوزه علوم اجتماعی به مسائلی مانند مسکن، اشتغال، آموزش، بهداشت ، رفاه اجتماعی و رفتار مردم می پردازد.

نتایح تحقیقات رشته های علوم اجتماعی بخشی بزرگی از زیربنای برنامه ریزی های زیرساختی هر کشوری را تشکیل می دهد.

دانشجویان این رشته باید به تحقیق های علمی، نظری و تحقیقات میدانی علاقمند باشند. هدف از این رشته آموزش متخصصانی است که نیاز های جامعه در حوزه های مختلف اجتماعی را مرتفع سازند.

آینده شغلی رشته علوم اجتماعی

نهادهای سیاست گذار، فرهنگی، اجتماعی، شهرداری ها، فرهنگسراها، انجمن های خصوصی و دولتی، وزارتخانه های ارشاد، آموزش و پرورش، اقتصاد و دارایی، گمرک و بازار بورس، سازمان بهزیستی، کمیته امداد، مرکز آمار، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت کشور، وزارت بهداشت به کارشناسان این رشته نیاز دارند.

افراد این حوزه باید در دروس پایه و اصلی اقتصادی، حسابداری و به مطالعه علاقمند باشند. فارغ التحصیلان کارشناسی علوم اجتماعی می توانند مردم شناسی، جامعه شناسی و جمعیت شناسی، توسعه ی روستایی، جامعه شناسی انقلاب اسلامی، مطالعات فرهنگی و ایرانشناسی ادامه تحصیل دهند.

روش تحقیق در علوم اجتماعی

به دلیل پیچیدگی های رفتار انسانی روش تحقیق در علوم اجتماعی و زمینه های مرتبط با علوم انسانی تفاوت هایی با سایر رشته ها دارد. 

پدیده های اجتماعی موضوعات چند وجهی و چند بعدی را شامل می شود. بنابراین باید به گونه ای تحقیق شود که نتایج آن قابل اندازه گیری باشد. 

اولین مرحله در روش تحقیق در علوم اجتماعی، انتخاب فرضیه  و پس از آن، انتخاب ابزار و روش مناسب برای جمع آوری داده و اطلاعات، است. 

بدین ترتیب تحلیل اطلاعات به روش‌های آماری، مضمونی و غیره نتایج قابل اندازه گیری را در اختیار افراد قرار می دهد.

تعریف روش تحقیق در علوم اجتماعی

به فرایند شناسایی، تشخیص و حل مسائل اجتماعی و انجام پژوهش برای شناخت تحولات و ارتباطات بین انسانی روش تحقیق در علوم اجتماعی می گویند. روش های تحقیق به دو دسته کمی و کیفی استوار است. 

از آنجا که روش های تحقیق کمی و کیفی به تنهایی نمی توانند پیچیدگی های مسائل و عناصر انسانی را توصیف کند انواع مختلف آن مطرح شده است.

در زیر انواع مختلف روش های تحقیق در حوزه علوم اجتماعی را توضیح دادیم. محقق می تواند از یکی از این روش ها یا ترکیبی از آن ها استفاده کند. البته استفاده از ترکیبی از این روش ها به نتایج قابل استناد تری دست می یابید.

انواع روش تحقیق در علوم اجتماعی

روش های تحقیق بر اساس رویکردی که در جمع آوری داده یا تحلیل آن دارند به انواع گوناگونی دسته بندی می شوند:

• روش های متمرکز بر پدیده

این روش ها با توجه به میزان تمرکزی که بر پدیده مورد نظر دارند به دو دسته پهنانگر و ژرف نگر تقسیم می شوند. 

روش های پهنانگر به بررسی عمده یک موضوع گسترده می پردازد و روش های ژرف نگر به بررسی یک واحد اما به صورت عمیق می پردازد.

مثلا تحقیق بررسی عوامل بروز یک انقلاب در جامعه، یک تحقیق پهنانگر و بررسی انقلاب فرانسه یک پژوهش ژرف نگر است.

• روش های متمرکز بر نوع داده 

روش های تحقیق در علوم اجتماعی بر حسب نوع داده جمع آوری شده به دو دسته کمی و کیفی تقسیم می شوند.

روش های کمی بر اعداد تمرکز دارند و داده ها را از طریق نمونه‌گیر، جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل اطلاعات بدست می آورند.

مهم ترین تکنیک های جمع آوری داده در روش های کمی عبارتند از مصاحبه، پرسشنامه، مشاهده، آزمایش‌.

نتایج حاصل از این روش، داده های آماری و ریاضی قابل اندازه گیری را در اختیار پژوهشگر قرار می دهد.

روش های کیفی داده ها را در قالب جملات، شکل ها، نشانه ها، حالات و حرکات چهره جمع آوری می کنند بنابراین حالت عددی ندارند. 

این داده های بیشتر مورد استفاده پژوهشگران حوزه علوم انسانی است که به توصیف موضوع می پردازند. 

برای جمع آوری داده در روش‌های کیفی عمدتاً از  زندگینامه‌، نظریه موضوع‌نگر، هرمنوتیک عینی، تحلیل محتوا و جامعه‌شناسی تاریخی استفاده می‌شود. 

رویکردهای پژوهشی در علوم اجتماعی

رویکرد پژوهش های این حوزه با توجه به مسائل و اتفاقات روز هر جامعه می تواند متفاوت باشد. اتفاقات و مشکلات و سطح هر جامعه رویکرد پژوهش های این حوزه را مشخص میکند.

به عنوان مثال در زمان اسیدپاشی در اصفهان یکی از رویکردهای مورد توجه در مقالات، پایان نامه ها و کارهای تحقیقاتی و پژوهشی بررسی علل جامعه شناختی این پدیده یا تاثیر روانی آن بر جامعه بود.

از آنجایی که اتفاقات و مسائل فرهنگی، اجتماعی، مالی و حتی جغرافیایی بر نوع و نحوه پژوهش های این حوزه تاثیر می گذارد می توان نتیجه گرفت بررسی های جامعه شناختی بر اساس آخرین تحولات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی یک جامعه می تواند تازه ترین دستاوردها را در اختیار پژوهشگران و سایر موسسات وابسته قرار دهد.

پروپوزال علوم اجتماعی

محقق علوم اجتماعی در پی یافتن راه حلی برای یک مشکل یا بررسی یک چالش مهم در اجتماع است. پروپوزال به محقق کمک می کند تا طرح کلی خود را از نظر اجرا مورد ارزیابی قرار دهد.

 علاوه بر این تهیه پروپوزال در زمینه علوم اجتماعی بررسی کیفیت کار را آسان تر می کند. همچنین در صورت لزوم به راحتی می توان نقشه راه و شیوه تحقیق را اصلاح کرد.

در مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری داشتن یک نمونه تکمیل شده از پروپوزال علوم اجتماعی می توان به شما ایده خوبی درباره روش کار، نحوه استفاده از روش های علوم اجتماعی و ایده برای موضوع و رویکرد تحقیق بدهد.

منابع یادگیری روش تحقیق در علوم اجتماعی

در زمینه آموزش روش تحقیق و مقاله نویسی در علوم اجتماعی منابع مختلفی وجود دارد که دو مورد از معروف ترین آن ها کتاب روشهای تحقیق در علوم اجتماعی اثر ارل ببی ترجمه رضا فاضل و کتاب روشهای تحقیق در علوم اجتماعی: اصول و مبانی اثر باقر ساروخانی می باشد.

مجلات معروف علوم اجتماعی

تعدادی از مجلات معروف جهت چاپ و انتشار مقاله علوم اجتماعی موارد زیر است:

• دوفصلنامه آموزش در علوم انسانی
• دوفصلنامه پژوهش جوانان ، فرهنگ و جامعه
• فصلنامه ارزیابی تاثیرات اجتماعی
• مجله Iranian Journal of Educational Sociology (انجمن جامعه شناسي آموزش و پرورش ايران)
• مجله World Sociopolitical Studies (انجمن ايراني مطالعات جهان – دانشگاه تهران)
• فصلنامه اعتياد پژوهي فارسي
• فصلنامه امنيت پژوهي
• فصلنامه انتظام اجتماعي
• نشريه بررسي مسائل اجتماعي ايران
• فصلنامه برنامه ريزي رفاه و توسعه اجتماعي (دانشگاه علامه طباطبایی)
• مجله بين المللي علوم انساني انگليسي ( The International Journal of Humanities دانشگاه تربیت مدرس)
• مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز

دانلود پروپوزال علوم اجتماعی

ما در وبسایت دانشفا جهت آموزش پروژه محور روش تحقیق، پایان نامه و پروپوزال تعداد از پروپوزال ها و پایان نامه ها و پژوهش های دانشجویی مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد این رشته را جهت نمونه در سایت قرار داده ایم که  در این بخش می توانید لیستی از  آن ها مرتبط با رشته علوم اجتماعی، روزنامه نگاری و روابط عمومی مشاهده و دانلود کنید.

امید است که تلاش های ما در راستای آموزش و یادگیری مباحث علمی و مقاله نویسی مورد توجه و استفاده شما عزیزان قرار بگیرد.