تاریخچه ای از شغل وکالت

مردمان زمان های گذشته با گسترش روابط بین آنها متوجه لزوم داوران میان خود شدند تا در میان شان به قضاوت بپردازند و کنار آنها وکیل از همان ابتدا وکالت وجهه پیدا کرد در صورتی که یکی از القاب خداوند نیز «نعم المولی و نعم الوکیل » در کنار قاضی قرار گرفت، و به استناد آیه ی شریفه ی وکیل است. به حکایت تاریخ در زمان حضرت موسی(ع) در مجالسی که برای حل و فصل اختلافات مردم تشکیل می گردید افرادی نیز در کنار قاضی خدمت می نمودند که نقش آنها بی شباهت به وکلای امروزی نبوده است. این اشخاص که از بیت المال حقوق دریافت می نمودند به علت آشنایی با دستورات شرع، سعی می نمودند اختلافات مردم را ابتدا از طریق صلح و سازش فیصله دهند تا موردی برای صدور حکم در مقام رفع منازعه باقی نماند.

در این پژوهش از سایت دانشفا ، سعی بر آن بوده است تا به مرور تاریخچه ای از شغل وکالت پرداخته شود.

حرفه وکالت که نهادی بسیار قدیمی است همواره یکی از مهم ترین مشاغل در جامعه محسوب می گردد؛ چرا که هدف آن احقاق حق و ابطال باطل است. وکلا، مدافعان حق و بازوي عدالتند و جهت انجام وظيفه به نحو موثر و مطلوب ملزم به رعایت اصول اخلاقی و حرفه ای می باشند، حساسيت شغل وکالت ایجاب می کند که وکلا به وظایف حرفه ای خود اهتمام بيشتری ورزند. زیرا تخطی و قصور در انجام تكاليف قانونی توسط وکيل می تواند لطمات مالی و معنوی جبران ناپذیری به افراد و جامعه وارد کند. که در این خصوص تحقيقات فراوانی صورت پذیرفته و مقالات فراوانی نيز در این خصوص به رشته تحریر در آمده است.

«وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید» اثر عقد وکالت اعطای نیابت است: بدین معنی که موکل اقدام وکیل را، در انجام دادن اعمال حقوقی، به منزله ی اقدام خود می داند و به او اختیار می دهد که به نام و حساب موکل تصرفاتی کند. عمل حقوقی را که وکیل انجام می دهد به نام موکل است، یعنی در قرارداد از او نام می برد تا طرف دیگر بداند با چه کسی پیمان می بندد. به نظر می رسد که علت اصلی روی آوردن مردم به اینگونه وکالت ها ایجاد یک رابطه ی حقوقی محکم و رفع تزلزل ناشی از جایز بودن عقد وکالت است. از جمله مهم ترین وظایف محوله بر دوش وکیل می توان به اجرای مورد وکالت، رعایت مصلحت موکل، عدم تجاوز از حدود اختیارات، حفاظت از اموال موکل و… اشاره کرد.

وکالت دادگستری از گذشته تا کنون جایگاهی خاص در بین افراد جامعه داشته است. وکلای دادگستری در ایران از بدو تشکیل تاکنون در طول ادوار مختلف با مسائل و مشکلات خاص خود مواجه بوده اند، با توجه به اهمیت شغل وکالت در جامعه و با در نظر داشتن وظیفه خطیر وکیل در دفاع از حق و دادخواه در مقابل ظلم و تعدی در چارچوب قوانین مصوب، این مشکلات و مسائل و چالش ها صرفا نمی تواند با نگاه صنفی به آن پرداخته شود. ضرورت نگاهی بسیط به اثرگذاری این مشکلات و موانع و تاثیر آنها بر شغل وکالت و تاثیر ناگزیر این مشکلات گاها بر کیفیت دفاع وکیل از موکل یا موکلان خویش غیر قابل انکار است.