اصول تهیه خون و فراورده های آن و کاربرد بالینی آن ها

یک واحد خون کامل پس از طی مراحل مختلف سانتریفیوژ می تواند به واحدهای گلبول قرمز متراکم RBC که شامل: (گلبول قرمز شسته شده، گلبول قرمز کم لکوسیت، گلبول قرمز اشعه داده شده، گلبول قرمز منجمد شده) پلاکت پلاسمای تازه منجمدFFP و کرایو پروسیپیتات تبدیل گردد. از پلاسمای به دست آمده در بخش های پالایش می توان محصولات مختلفی از قبیل آلبومین ایمونوگلوبولین ها فاکتورهای انعقادی و آنتی سرم های مختلف تهیه نمود. فرآورده های خون آن دسته از مواد تشکیل دهنده خون هستند که کاربرد درمانی داشته می توانند بوسیله سانتریفیوژ فیلتر کردن و منجمد نمودن با استفاده از روش های مرسوم انتقال خون تهیه گردند.

وبسایت دانشفا در این مقاله، به بررسی اصول تهیه خون و فراورده ها و کاربرد آن ها میپردازد.

خون، اگر به طور مناسب به کار رود حیات بخش است اما شواهد نشان می دهند که خون و فرآورده های آن اغلب به طور نامناسب مورد استفاده قرار می گیرند. اندیکاسیون های بالینی تجویز فرآورده های خونی متفاوت است. شرایط بالینی بیماران تعیین می کند که تجویز کدام عنصر خونی اندیسکاسیون دارد. پرستار باید تشخیص دهد که در شرایط گوناگون، بیمار به کدام فرآورده خونی نیاز دارد. درخواست بيش از حد خون و فرآورده های آن منجر به كمبود ذخيره خون در بيمارستان ها و به دنبال آن تأخير در برخی اعمال جراحی می گردد.

بررسی های مختلف نشان داده است كه رعايت نكردن اصول درخواست خون برای اعمال جراحی، باعث ايجاد كمبود كاذب، بالا رفـتن سن خونهای ذخيره شده در بانك خون، كاهش كيفيت و تحميل هزينه های سنگين آزمايشگاهی و افزايش ضايعات ناشی از انقضای تاريخ مصرف می گردد و از طرفی تزريق غيرضروری خون و فرآورده های آن باعث احتمال آلودگی در گيرنده خون، می شود.

شناسایی بیمار یا گیرنده ، یکی از موارد اساسی در تزریق  است و بیشتر عوارض همولیتیک ناسازگاری به علت عدم شناسایی دقیق بیمار رخ می دهند؛ به منظور تهیه نمونه ، برای آزمایش های سازگاری، شناسایی بیمار باید بر بالین وی انجام گیرد و نباید به آنچه در پرونده بیمار یا فرم درخواست خون درج شده است، اکتفا گردد. برای دستیابی به این منظور باید مسئول خونگیری از بیمار نام وی را بپرسد و بیمار نیز لازم است نام و نام خانوادگی خود را بیان کند؛ در ادامه روی لوله آزمایش نام بیمار نوشته می شود؛ این کار سبب خواهد شد که مشخصات بیمار بر روی مچبند و فرم درخواست خون و پرونده بیمار نیز ارزیابی و تأئید گردد.

نمونه خون بیمار و اهداکننده را باید تا یک هفته در یخچال بانک خون، نگهداری کرد تا اگر به دنبال تزریق خون، واکنشی رخ داد، بتوان آزمایش ها را تکرار کرد. برای تهیه نمونه خون، اهداکننده می توان از سگمان های باقیمانده کیسه خون، استفاده کرد. اگر سگمان باز شده باشد آن را داخل لوله آزمایش گذاشته، شماره سگمان را روی آن می نویسند؛ سپس در آن را بسته، در یخچال قرار می دهند.