اسکولیوز و حرکات اصلاحی

با توجه به ماهیت و تعریف تربیت بدنی که یکی از دستاوردهای پر ارزش علوم بشری است. حرکات اصلاحی یکی از بخش های بسیار مهم اصلاحی و درمانی در رشته تربیت بدنی محسوب می شود. بدون شک حرکات اصلاحی و کاربرد آن در رفع بسیاری از انحرافات فیزیکی و جسمانی یک امر بدیع و پدیده ای تقریبا نو در کشور ماست. حرکات اصلاحی را می توان هم برای تقویت و اصلاح بیومکانیکی یک اندام و افزایش کارایی آن و هم برای تناسب اندام و زیبایی توصیه نمود.

از جمله ناهنجاری های اسکلتی شایع در بین جوانان و نوجوانان ناشی از عادات غلط و فقر حرکتی اندام های فوقانی تحت عناوین کیفور، لوردوزف اسکولیوز، شانه افتاده و… نام برد؛ اینگونه عوارض هر کدام به نحوی سلامتی و تندرستی افراد را به خطر انداخته و در دراز مدت عواقب خطرناکی را به وجود می آورد. اسکولیوز عبارت است از انحراف جانبی ستون فقرات، به نحوی که زواید شوکی مهره ها به سمت بدنه مهره ها به سمت تحدب چرخش پیدا می کند.

گسترش ناهنجاری های جسمانی در جامعه که ناشی از فقر حرکتی، قرارگیری بدن در حالت های نادرست و عدم آشنایی افراد با ترکیب و ساختمان بدن است، با رعایت توصیه های لازم، به سهولت قابل پیشگیری یا درمان هستند که این امر به تلاش متخصصین و محققین رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی بستگی دارد. حرکات اصلاحی به عنوان شاخه ای از علوم تربیت بدنی، دانشی کاربردی در سطح جامعه و به ویژه در مدارس است که مشتمل بر اهداف عمده شناسایی، آموزش، پیشگیری، بهبود و اصلاح ناهنجاری های بدن و عادات حرکتی افراد است.

ستون فقرات از لحاظ موضع بالاترین شیوع ابتلا به ناهنجاری ها را دارد که عارضه اسکولیوز یکی از آن هاست. اسکولیوز یک ناهنجاری سه بعدی ستون فقرات و قفسه سینه است که با انحراف جانبی بیشتر از 10درجه و چرخش مهره ها همراه است. مطالعات نشان داده اند که 65 درصد بیماران دچار اسکولیوز از نوع ایدیوپاتیک بوده و 80 درصد بیماران، دختر هستند و با وجود آنکه شیوع اسکولیوز ایدیوپاتیک بین 1 تا 4 درصد است ولی علت آن همچنان به خوبی شناخته نشده است.

این ناهنجاری از نظر اصلاحی به دو نوع عملکردی و ساختاری تقسیم می شود، نوع عملکردی با حرکات اصلاحی و تمرینات ویژه قابل اصلاح است و انواع ساختاری برای اصلاح نیاز به جراحی و استفاده از بریسهای ویژه دارد. در حال حاضر، روش ها و تکنیک های مختلفی برای اصلاح و درمان مشکلات پوسچرال مورد استفاده قرار می گیرد که از جمله این موارد می توان به روش های درمانی فیزیوتراپی و طب فیزیکی، بازآموزی پوسچرال و انجام تمرین درمانی اشاره کرد. در این میان، انجام تمرینات درمانی یا همان استفاده از تمرینات اصلاحی از رایج ترین روش ها در اصلاح ناهنجاری اسکولیوز غیر ساختاری (با زاویه کوب کوچکتر از 21درجه) است.