ارگونومی

ارگونومی می تواند در حل بسياری از مشكلات اجتماعی مرتبط با ايمنی، بهداشت و راحتی و كارآيی موثر باشد. اتفاقات روزانه مانند حوادث ناشی از كار، ترافيك و يا حوادث خانگی را می توان به نسبت فجايعی چون سوانح ناشی از جرثقيل ها(در صنعت)، سوانح هوايی و يا سوانح هسته ای اغلب با خطاهای انسانی مرتبط دانست. با تحليل اين سوانح مشخص می گردد كه عامل آن ها اغلب ارتباط ضعيف و ناكافی بين متصديان و شغل ايشان بوده است. در هنگام كار و محيط زندگی روزانه، می توان با توجه به بيشتر به توانايی ها و محدوديت های انسانی احتمال وقوع حوادث را كاهش داد.

در این مقاله از وبسایت دانشفا ، به بررسی و تعریف ارگونومی میپردازیم:

واژه ارگونومی از دو لغت يونانی Ergon به معنی كار و Nomos به معنی قاعده و قانون مشتق شده است. در ايالات متحده امريكا، اغلب از عبارت مهندسي عوامل انسانی استفاده می شود. در تعريفی می توان گفت كه هدف ارگونومی، طراحي وسايل سيستم های فنی و وظايف برای افزايش و بهبود ايمنی، بهداشت و سلامت و راحتی كارايی انسان است.

گسترش واحدهای صنعتی، توليدی و خدماتی و توليد محصولات جديد و متنوع، فرآيندی است كه در جهت ارتقاء سطح كيفی زندگی و بهره گيری هر چه بيشتر مردم از فن آوری های نوين، توانسته است گام موثری را بردارد وليكن در انجام فعاليت هايي كه در قالب صنعت می گنجد بالطبع عوامل زيان آوری وجود دارد كه سلامت كاربران را تهديد مي كند. بديهي است شاغلين در هر حرفه و صنعتي به عنوان نيروهای فعال و مؤثر در امر توليد و بهره بری محسوب می شوند لذا كارفرمايان بايد به طور خاصی به سلامت كاربران و ايجاد فضای مناسب با ويژگی های جسمی و روحی افراد بيانديشند.

ارگونومی یا فاکتورهای انسانی علمی است که به شناخت میان انسان و سایر اجزا (Interaction) تعامل سیستم می پردازد و از تئوری ها، اصول و متدها در طراحی استفاده می کند تا سلامت کامل و عملکرد بهینه ی سیستم تأمین شود. ارگونومی، علمی است كه انسان و تعامل آن را با محصولات، توليدات، تجهيزات، امكانات، روش ها و محيط (كار و زندگي) مورد مطالعه قرار می دهد و عليرغم علوم فنی  مهندسی (كه عموما به تكنيك ها و فنون می پردازد) به انسان و طراحی وسايل برای افراد تاكيد دارد.

ارگونومی در طراحی كار و شرايط روزمره زندگی انسان را محور قرار مي دهد. ارگونومی، با توجه به توانايی جسمی و روانی و همچنين محدوديت های انسانی، از پديد آمدن محيط كار يا شرايط زندگی نا امن، ناسالم، ناراحت و يا غيرمفيد جلوگيری مي كند. در ارگونومی عوامل متعددی نقش دارند كه عبارتند از: وضعيت و حركات بدن(نشستن، روشنايی، شرايط جوی، مواد شيميايی)، اطلاعات و عمليات(اطلاعاتی كه از راه بينايی يا ساير حواس كسب می شوند)، كنترل ها(ارتباط بين نمايشگرها و كنترل) و به همان نسبت وظايف و مشاغل(نوع كار مناسب، شغل مطلوب).

اين عوامل تا حد زيادی ميزان ايمنی، سلامتی و بهداشت، راحتی و كارايی در كار و زندگی روزمره را تعيين می كنند. دانش ارگونومی، از رشته های گوناگون از علوم انسانی و فنی حاصل شده است كه عبارتند از آنتروپومتری، بيومكانيك، فيزيولوژی، روان شناسی، سم شناسی، مهندسی مكانيك، طراحی صنعتي، تكنولوژی ارتباطات و مديريت صنعتی.