درآمدی بر تئوری دولت در اسلام

به راستى نمى‏ توان تاريخ آغاز نظريه ولايت فقيه را به آسانى تعيين‏كرد. مسلمان ها از همان صدر اسلام با دو مسئله اساسى روبرو بوده‏ اند: يكى غيبت پيامبر و عدم حضور ايشان در بسيارى از شهرها و ديگرى نياز مبرم به احكام و دستورات سياسى و فردى. بنابراين به افرادى نياز داشته‏ اند كه بتوانند دستورات را براى آنها تبيين نمايند، در ميان ‏آنها قضاوت نمايند و يا بعضا امور سياسى اجتماعى آنها را سر و سامان ‏بخشند، اين مسئله در دوران ائمه معصومين نيز وجود داشته كه تعيين ‏فقهايى خاص را مى ‏طلبيده است. بعضى از انديشمندان گرچه به عنوان نظريه ‏پرداز اختصاصى ولايت فقيه شناخته شده نيستند و (مانند سلمان فارسى)اما از اوايل قرن دوم هجرى، مواضع مشخصى پيرامون ولايت فقيه ‏صدور مى‏يابد كه آنها را آشكارا به عنوان نظريه ولايت فقيه مى‏ توان ‏بازشناخت.