بررسی تطبیقی تعزیرات منصوص، غیرمنصوص و حکومتی در مذاهب خمسه و قانون مجازات اسلامی

تعزیرات منصوص، غیرمنصوص 

تعزیر، یکی از انواع مجازاتهایی است پذیرفته شده در فقه است. بسیاري از فقیهان بر این عقیده اند که ترك واجبات الهى و ارتکاب هرکدام از گناهان، مستوجب تعزیر است مشروط بر اینکه حد شرعى نداشته باشد؛ البته کیفیت و میزان این مجازات تا حدود زیادي در اختیار قاضی قرارگرفته و ایشان بسته به شرایط خاص در اجرا و میزان آن مخیر است، البته این اختیار تام نبوده و میتوان آن را تابعی از اصل قانونی بودن جرم و مجازات دانست . به دنبال تصویب قانون جدید مجازات اسلامی و ارسال آن به شوراي نگهبان جهت انطباق مصوبه ي مجلس با قانون اساسی و شرع، ازجمله مواردي که بخش عمدهاي از ایرادات شورا را به خود اختصاص داد خلاف شرع بودن مواد پیشنهادي به دلیل اطلاقی است که شمول تعزیرات منصوص شرعی را هم در پی داشته است؛ ایرادي که شورا در ذیل بند 2 ماده 7، بندهاي 1 و 2 ماده 8 و مواد: 92 ،91 ،45 ،44 ،39 ،38 ،27. 104و 115 به طرح آن پرداخته است.  به عبارت دیگر شوراي نگهبان شمول احکام مختلف قانونی نسبت به تعزیرات را از آنجا که واژه تعزیرات اطلاق دارد و شامل تعزیرات منصوص شرعی نیز میشود، خلاف شرع تشخیص داد و بر این نکته تأکید نمود که آزادي هاي تقنینی که در مورد تعزیرات قابلیت اجرا دارد و باز بودن دست قانون گذار در تقنین در حیطه ي تعزیرات، شامل تعزیرات منصوص شرعی نمی شود؛ بنابراین نباید اختیاراتی که براي قضات در خصوص تعزیرات وجود دارد، نسبت به تعزیرات منصوص شرعی نیز اعمال شود.

در سایت jaml در خصوص تعزیرات منصوص مطالب زیر آمده است.

تعزیرات منصوص شرعی به تعزیراتی گفته می‌شود که درشرع مقدس اسلام، برای یک عمل معین نوع ومقدار کیفرمشخص شده باشد، بنابراین مواردی که به موجب روایات ویا هر دلیل شرعی دیگر، بطور کلی ومطلق برای عملی تعزیر مقرر گردیده است ونوع ومقدار آن معین نشده است،‌ تعزیر منصوص شرعی محسوب نمی‌شود.

در سایت wikihoghoogh در مورد تعزیرات غیر منصوص مطالب زیر بیان شده است.

منظور از تعزیرات غیر منصوص شرعی، جرائمی است که مجازات آن در شرع تعیین نشده است.

در سایت jaml در ارتباط با مثال هایی از تعزیرات منصوص و غیرمنصوص مطالب زیر ارائه شده است.

مثال برای تعزیرات منصوص شرعی: کلاهبرداری، خیانت در امانت، سرقت تعزیزی، رشاء، ارتشاء، تصرف عدوانی و انتقال مال غیر. مثال برای تعزیرات غیرمنصوص شرعی: جرایم صدور چک پرداخت نشدنی، نقض مقررات و نظامات مربوط به رانندگی،اعمال نامشروع و سرقت تعزیری چون در زمان پیامبر حرام بوده هر دو تعزیر منصوص شرعی می‌باشند.